Bèta-2 agonisten
De bèta-2 agonisten vormen een aparte groep op de dopinglijst. In de geneeskunde worden ze gebruikt voor de behandeling van astma en andere luchtwegaandoeningen. Ze zorgen namelijk voor verwijding van de luchtwegen en ontspanning van het spierweefsel in de longen, waardoor de longblaasjes verder open staan. Bovendien stimuleren ze het centrale zenuwstelsel: ze zorgen voor een hogere hartslag en een snellere stofwisseling.
Kortwerkende en langwerkende bèta-2 agonisten
Bèta-2 agonisten kunnen opgedeeld worden in kort- en langwerkende bèta-2 agonisten. De kortwerkende, salbutamol en terbutaline, verlichten de klachten meteen na inhalatie. De langdurig werkende agonisten, salmeterol en formoterol, werken pas na een tijdje, maar het effect duurt langer.
Effect van bèta-2 agonisten
Wanneer bèta-2 agonisten als doping worden gebruikt, worden er bewust hogere doseringen toegediend dan wanneer ze als medicijn tegen astma worden toegepast. Salbutamol zorgt bij hoge doseringen bijvoorbeeld voor extra spieropbouw.
Negatieve bijwerkingen van bèta-2 agonisten
Het gebruik van bèta-2 agonisten in hoge doseringen kan leiden tot gezondheidsklachten: misselijkheid, duizeligheid, beverigheid, rusteloosheid, hartritmestoornissen en spierkrampen.
Grenswaarde voor salbutamol en formoterol
Voor salbutamol geldt een grenswaarde, omdat het middel bij hoge doseringen voor extra spieropbouw kan zorgen. In dat geval werkt het als een anabool middel. Wordt er in de urine een concentratie van meer dan 1000 nanogram salbutamol per milliliter aangetroffen, dan beschouwen we het urinemonster als positief in de categorie anabole middelen, ongeacht de aanwezigheid van een TTN.
Ook voor formoterol geldt een grenswaarde: je mag maximaal 54 microgram per 24 uur inhaleren. Wordt er in de urine een concentratie van 30 nanogram per milliliter aangetroffen, dan beschouwen we het als een positieve test in de categorie anabole middelen.
Voor de andere bèta-2 agonisten is er geen grenswaarde opgesteld. Toch geldt ook voor die stoffen dat de sporter altijd de dosering moet volgen die op zijn of haar toestemming staat vermeld.
Veel gestelde vragen over bèta-2 agonisten
-
Kan een sporter met astma nog sporten?
De meest courante medicatie voor astma (formoterol, salbutamol, salmeterol, en inhalatiecorticosteroiden) zijn toegelaten.
Moet er toch een andere bèta-2 agonist worden gebruikt voor de behandeling van (inspannings)astma of een andere luchtwegaandoening, dan kan je daarvoor een toestemming wegens therapeutische noodzaak aanvragen.
Voor formoterol, salbutamol en salmeterol is geen toestemming wegens therapeutische noodzaak meer nodig. Het volstaat dat de sporter het gebruik ervan bij een eventuele dopingcontrole meldt. De controlerende antidopingorganisatie zal nagaan of de gevonden concentratie in de urine overeenkomt met het vermelde therapeutisch gebruik.