Glucocorticoïden
Glucocorticoïden zijn afgeleiden van het lichaamseigen hormoon cortisol, dat vrijkomt bij stress en ervoor zorgt dat glucose kan worden opgebouwd uit spiereiwit. Dat gebeurt wanneer er in de spieren geen glycogeen meer zit, maar er wel glucose nodig is om een inspanning te leveren. Cortisol zorgt ook voor een afweerreactie bij ontstekingsprocessen.
Synthetische afgeleiden van glucocorticoïden, zoals prednison en prednisolon, hebben een sterkere werking dan het lichaamseigen cortisol.
Glucocorticoïden in de geneeskunde
In de geneeskunde worden glucocorticoïden gebruikt voor de behandeling van ontstekingsreacties, wanneer het eigen afweersysteem te kort schiet. Ze worden gebruikt bij ziekten die gekenmerkt worden door heftige ontstekingsreacties, zoals bepaalde vormen van reuma, colitis ulcerosa (= darmziekte die gepaard gaat met perioden van heftige ontstekingen) en bij opflakkeringen van multiple sclerose. Vaak worden de sterkere synthetische varianten van cortisol, zoals prednison en prednisolon, gebruikt.
De minder sterke varianten van prednison en prednisolon worden gebruikt voor de behandeling van allergische (huid)reacties. Ook in sommige astmageneesmiddelen worden glucocorticosteroïden gebruikt.
Voordelen van glucocorticoïden voor sporters
In bepaalde sporten hebben atleten meer risico op ontstekingen. Wielrenners die elke dag uren op een klein zadel zitten, hebben bijvoorbeeld regelmatig last van een geïrriteerd - of erger: ontstoken - zitvlak. Onder strikte voorwaarden mogen ze die ontstekingen behandelen met glucocorticoïden.
De strikte voorwaarden zijn er, omdat glucocorticoïden ook een positieve invloed hebben op je gemoed. Je krijgt er een goed gevoel van. Je wordt misschien zelfs euforisch. Indirect kan dat gevoel prestatiebevorderend werken, omdat je de druk om te presteren veel minder voelt. Om misbruik tegen te gaan, wordt het gebruik van glucocorticoïden aan banden gelegd.
Negatieve bijwerkingen van glucocorticoïden
Het gebruik van glucocorticoïden (in pillen, injecties of via een infuus) kan leiden tot stemmingsstoornissen, hoofdpijn, een hoge bloeddruk, gewichtstoename door het vasthouden van vocht, diabetes, hartfalen, botafbraak, spierzwakte en verminderde afweer.