WADA-dopinglijst
Shutterstock 413804086

Stimulantia

Stimulantia of stimulerende middelen lijken sterk op adrenaline: ze bevorderen de werking van het centrale zenuwstelsel en brengen het lichaam in staat van opperste paraatheid. Allerlei lichaamsprocessen verlopen sneller en je hebt een alerter en energieker gevoel. Om die redenen mogen ze in wedstrijdverband niet gebruikt worden.

Natuurlijk stimulerend effect: adrenaline

De stimulerende lichaamseigen stof adrenaline is een hormoon en een neurotransmitter. Dat is een stof die boodschappen doorgeeft van het zenuwstelsel naar het spierweefsel en de organen, zoals het hart en de longen. Adrenaline wordt in het lichaam vrijgemaakt onder invloed van stress, bijvoorbeeld bij een schrikreactie of bij een vecht-of-vluchtreactie. Een adrenaline-uitstoot maakt je alerter, sterker en sneller.

Stel: je loopt op straat en er komt onverwacht een auto met grote snelheid recht op je af, of je ziet een spelend kind dat de straat op wil lopen terwijl er een auto aankomt. Op zo'n momenten stoot ons zenuwstelsel adrenaline uit. Je wordt alerter, je hartslag versnelt en je luchtwegen worden wijder, zodat er meer zuurstof in het bloed kan worden opgenomen. Je reageert sneller, je bloed wordt sneller door het lichaam gepompt en je spieren worden optimaal van zuurstof voorzien, waardoor je sneller kunt wegspringen van de naderende auto of het spelende kind bij de kraag kan vatten.

Stimulantia lijken sterk op adrenaline

Als we spreken over stimulantia dan hebben we het over verschillende stoffen die een vergelijkbare werking hebben als adrenaline. Ze hebben een onmiddellijke invloed op je organen. Via een directe prikkeling zorgen ze voor een verhoogde hartslag en brengen ze je lichaam in hoogste staat van paraatheid.

Bekende voorbeelden zijn: amfetamine en cocaïne, methylfenidaat en sibutramine. Cafeïne, een bekend bestanddeel van koffie, cola en andere frisdranken, behoort ook tot de stimulantia, maar staat sinds 2004 niet meer op de dopinglijst. Het staat wel op het monitoringsprogramma van WADA.

Amfetamine en cocaïne zijn pepmiddelen. Ze worden gebruikt in het uitgaanscircuit door mensen die langer willen feesten.

Methylfenidaat en sibutramine worden gebruikt in de geneeskunde. Het eerste voor de behandeling van ADHD bij kinderen vanaf zes jaar, het tweede als afslankmiddel.

Let op met buitenlandse geneesmiddelen

In het buitenland kunnen reguliere geneesmiddelen tegen hoesten en verkoudheid stimulantia bevatten. Zelfs wanneer ze verkrijgbaar zijn zonder doktersrecept, zijn deze middelen voor sporters verboden in wedstrijdverband. Kijk bij geneesmiddelen die je in het buitenland koopt, dus altijd goed na dat ze geen verboden stoffen bevatten, zoals bijvoorbeeld efedrine.

Adrenaline is niet altijd verboden

Adrenaline staat op de dopinglijst, maar kan wel gebruikt worden in combinatie met een plaatselijke verdoving of een andere oppervlakkige toepassing in de neus of het oog. Dat is niet verboden. Het is in dergelijke gevallen zelfs niet niet nodig om een toestemming aan te vragen.

Gebruik je als sporter een geneesmiddel dat stimulantia bevat, dan heb je daar altijd een toestemming voor nodig.

Positieve effecten van stimulantia

Sporters gebruiken stimulantia om vermoeidheid te onderdrukken en prestaties langer vol te houden. Dit effect treedt alleen op als de sporter ook effectief  vermoeid is, natuurlijk.

Er zijn ook sporters die stimulantia gebruiken om gewicht kwijt te raken.

Sommige stimulantia, zoals cocaïne en amfetamine, maken de sporter alerter en geven een instant energieker gevoel.

Negatieve bijwerkingen van stimulantia

Het gebruik van stimulantia kan leiden tot een resem negatieve bijwerkingen: verminderd inschattingsvermogen, beverigheid, verslaving, warmtestuwing (vooral bij inspanning), hoge bloeddruk, beroerte, hartproblemen en zelfs overlijden.

Een van de bekendste noodlottige voorbeelden van stimulantiagebruik, is dat van de Britse wielrenner Tom Simpson. Hij overleed op vrijdag 13 juli 1967. Tijdens de beklimming van de Mont Ventoux in de Tour de France van dat jaar, viel hij vlak voor de top van zijn fiets. Hij overleed onderweg naar het ziekenhuis. Later bleek dat hij gestorven was aan een combinatie van oververhitting en uitputting. In zijn bloed werden sporen van amfetamine gevonden.