Veelgestelde vragen

Nee. Hoewel sommige internationale federaties alcohol willen verbieden via hun intern reglement (vraag ernaar bij uw eigen federatie), staat alcohol anno 2021 niet meer op de verboden lijst. Alcohol is wel verboden tijdens dopingcontroles: vanaf het ogenblik dat sporters opgeroepen zijn voor dopingcontrole tot het moment dat hun staal is afgenomen, mogen ze geen alcohol drinken.

Ja. Cannabis is verboden voor sporters. Het staat op de lijst van verboden stoffen bij controles in wedstrijdverband.

Cannabis heeft een euforisch effect. De stof is verboden om sporters tegen zichzelf te beschermen zodat ze op een normale (en niet op een euforische manier) aan sport kan kunnen doen.

Cannabis blijft overigens heel lang opspoorbaar: één joint kan zelfs weken later nog leiden tot een afwijkend analyseresultaat.

Cannabisgebruik blijft lange tijd opspoorbaar in urine en bloed. Als je buiten wedstrijdverband cannabis gebruikt, dan kan het zijn dat het een hele tijd later bij een dopingcontrole in wedstrijdverband alsnog aan het licht komt. Let er dus mee op. Je zou de eerste sporter niet zijn die erdoor verrast wordt.

De werkzame stof, tetrahydrocannabinol (THC), is een vetachtige stof die zich gemakkelijk opstapelt in lichaamsvetten. Hoe veel THC er wordt opgestapeld, hangt af van de hoeveelheid, de frequentie en de sterkte van het gebruikte cannabisproduct.

THC komt langzaam vrij uit het lichaamsvet en kan daardoor nog lang aanwezig zijn in bloed en urine. Bij zwaar gebruik kan het zelfs meer dan een maand na gebruik teruggevonden worden. Bij lichamelijke inspanning komt de stof nog gemakkelijker vrij, omdat je tijdens inspanningen een beroep doet op je vetreserves. Zo wordt het risico op een positieve dopingtest nog groter.

In de wetenschappelijke literatuur vinden we geen sluitend antwoord over het risico van het passief meeroken van cannabis. Het is theoretisch mogelijk dat je een verhoogde concentratie THC in je urine krijgt als je passief meerookt, of de rook inademt van marihuanarokers naast je. In slechts een klein aantal gevallen leidt dat passief meeroken ook tot een positieve plas.

Bij NADO Vlaanderen kunnen we je enkel informatie geven over doping bij mensen. Wij zien het als onze taak om sporters te informeren en te sensibiliseren over gezond sporten. Advies geven over dieren en doping doen we niet, maar we verwijzen je graag door naar de dienst Dierenwelzijn: dierenwelzijn@vlaanderen.be.

Het gebeurt weleens dat een sporter een hogere testosteronwaarde heeft dan normaal. In dat geval wordt er een aanvullend onderzoek opgestart. Zo wordt er gecontroleerd of er eerdere urinestalen zijn met een verhoogde testosteronwaarde. Ook wordt er een aanvullend onderzoek gedaan met behulp van de zogenaamde IRMS-methode. Die kijkt of het teveel aan testosteron ligt aan een hogere aanmaak in het lichaam of dat het van buitenaf komt, bijvoorbeeld via een injectie.

De meest courante geneesmiddelen voor astma (formoterol, salbutamol, salmeterol, en inhalatiecorticosteroiden) zijn toegelaten. Moet er toch een andere bèta-2 agonist worden gebruikt voor de behandeling van (inspannings)astma of een andere luchtwegaandoening, dan kan je daarvoor een toestemming wegens therapeutische noodzaak aanvragen.

Voor formoterol, salbutamol en salmeterol is geen toestemming wegens therapeutische noodzaak meer nodig. Het volstaat dat de sporter het gebruik ervan bij een eventuele dopingcontrole meldt. De controlerende antidopingorganisatie zal nagaan of de gevonden concentratie in de urine overeenkomt met het vermelde therapeutisch gebruik.

Soms wordt er in het kader van gezondheidscontroles voor een wedstrijd bloed getrokken. Bij controle van het bloed wordt dan onder andere naar de hematocrietwaarde en het hemoglobinegehalte gekeken.

De hematocrietwaarde zegt iets over de verhouding bloedcellen/bloedplasma. Is die te hoog, dan is er sprake van een te veel aan cellen ten opzichte van het bloedplasma. Dat vergroot het risico op bloedstolsels en hart- en herseninfarcten. Wie een te hoge hematocrietwaarde heeft voor een wedstrijd, kan uit gezondheidsoverwegingen een startverbod opgelegd worden. Tijdens het sporten zal je immers lichaamsvocht verliezen en de kans is groot dat het onvoldoende wordt aangevuld, wat leidt tot een nog hogere hematocrietwaarde en nog mer kans op gezondheidsproblemen.

De uitkomsten van de gezondheidscontroles kunnen ook gebruikt worden om dopingcontroles effectiever in te zetten. Een hoge hematocrietwaarde kan namelijk wijzen op dopinggebruik door epo, bloeddoping of andere methoden om het zuurstoftransport te verbeteren.

Niet altijd. Gebruik je een verboden stof om astma te behandelen (in België gaat het voornamelijk over fenoterol, dat gebruikt wordt in Duovent), dan moet je een TTN aanvragen.

Als je corticosteroïden, formoterol, salmeterol of salbutamol gebruikt via inhalatie en volgens de juiste, therapeutische dosis, dan heb je geen TTN nodig. Bij een eventuele dopingcontrole moet je het gebruik ervan wel melden aan de controlearts. De antidopingorganisatie die de controle uitvoert, zal vervolgens nakijken of de gevonden concentratie in je urine overeenkomt met het opgegeven therapeutische gebruik.

Volgens de Vlaamse dopingregels kan iedereen die in georganiseerd verband aan sport doet, op doping getest worden. Als breedtesporter, iemand die niet niet professioneel of op topniveau aan sport doet, ben je niet verplicht om je TTN op voorhand aan te vragen. Het kan ook retroactief.

Een retroactieve TTN-aanvraag houdt meer risico's in dan een proactieve aanvraag. Stel dat de TTN-commissie je geen toestemming geeft, dan betekent dat dat je een dopingovertreding hebt begaan en dus ook een schorsing riskeert.

Nee, je hebt het recht om de controlearts niet toe te laten tot je privéwoning. Als je van dat recht gebruikmaakt, dan moet de controle elders plaatsvinden, bijvoorbeeld in een mobiel dopingcontrolestation of bij een arts of in een ziekenhuis in de buurt. 

Meer over je rechten bij een dopingcontrole

Je mag alleen komen, maar dat hoeft niet. Je mag je laten vergezellen door een persoon naar keuze. Ben je minderjarig? Dan mag je je laten bijstaan door een wettelijke vertegenwoordiger, bijvoorbeeld een ouder of voogd.

Niet kunnen plassen is geen reden om de dopingcontrole stop te zetten. Het controleteam zal wachten tot je een goed staal hebt kunnen afleveren. Vaak is het nodig om voldoende te drinken en hiervoor zullen jou ongeopende flessen niet-alcoholische drank worden aangeboden. Let hierbij ook op dat je niet overdreven veel gaat drinken. Te veel drinken kan leiden tot een te lage densiteit waardoor je staal kan geweigerd worden.

Het vergt soms wat tijd en geduld om te kunnen plassen. Gedurende de hele tijd zal je onder toezicht blijven van iemand van het controleteam.

Als je van plan bent om te stoppen als elitesporter, dan neem je contact op met je federatie en met NADO Vlaanderen. Denk na of je, nadat je stopt als elitesporter, toch nog aan nationale wedstrijden wil deelnemen of niet, want dat heeft implicaties voor je resterende verplichtingen, bijvoorbeeld inzake verblijfsgegevens.

Wil je na een periode van inactiviteit een comeback maken? Verwittig NADO Vlaanderen daar tijdig van want je moet eerst terug zes maanden verblijfsgegevens invullen vooraleer je kan starten.